مقالات و کانفرانس ها

اخلاق  طبابت 

برای طبیب لازم است که در کار خود صادق بوده وآراسته به مکارم اخلاق باشد، به استادان خود احترام نماید و از کتمان علم خود داری نماید، از سعی و تلاش دیگران  قدر دانی کرده ودر مورد آن خود را به نادانی نزند.

همین طور بر وی لازم و حتمی است که در رعایت صحت خود، حق جسم خویش و شکل ظاهری خود بطور عموم به دیگران الگو و سر مشق باشد، و از همه چیز هاییکه سبب بی احترامی مسلک در داخل ویا خارج از محل وظیفه میگردد جداً اجتناب نماید.

برای دانلود متن کامل لینگ اینجا کلیک نمایید 


 حکم نماز معذور (حکم نماز مریض)

کسی که به ادای بعضی از ارکان و واجبات نماز به شکل اصلی آن توانایی دارد، واجب است تا همان اندازه از  واجبات و ارکانی را که به شکل اصلی آن  اداء نموده می تواند اداء نماید ولو یک رکن یا واجب را اداء نماید .و سایر واجباتی را بشکل اصلی آن اداء کرده نمی تواند، مطابق آنچه که در ذیل آمده اداء کند

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

اولويت هاي  تدريس طب 

  • مشكلات دكتوران فارغ فاكولته هاي طب در تشخيص  وتداوي امراض مختلفه حتي در موارد امراض بسيار شايع.
  • تورم  مفردات درسي توسط  موضوعات و امراض  كمتر شايع ،  نادر و يا تخصصي
  • توجه ناكافي در تفصيل روي امراض شايع  كه اكثريت مراجعه كننده گان تسهيلات صحي را تشكيل ميدهند
  • متمركز نبودن سوالات امتحان بالاي امراض شايع و مهارت هاي سريري ضروري
  • عدم موجوديت رهنمود هاي عملي در مهارت هاي سريري
  • استفاده كمتر محصلين و ستاژيران از كار هاي عملي
  • نا همآهنگي ميان مفردات درسي مضامين كلينيكي و پاراكلينيكي
  • عدم موجوديت پولي كلينيك در پوهنتون طبي كابل
  • عدم موجوديت امتحان در سيستم اخذ جواز كار اطبا درساحه صحت عامه  افغانستان
  • موجوديت تجارب بين المللي در زمينه تعيين اولويت هاي صحي در كشور هاي مختلفه  

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک نمایید

 

خلاصه مقالات ارائه شده در دومین کنفرانس تحقیقی پوهنتون علوم طبی کابل 1396

  1. پوهنوال دوکتور محمد اکبر "ابراهیمی" دیپارتمنت داخله اطفال میوند
  2. سلطان احمد حلیمی  دیپارتمنت پتولوژی

                 Gastrointestinal- and Müllerian-type epithelium in ovarian mucinous cystadenoma: Immunohistochemical analysis of 139 cases

3. پوهنمل داکتر  احمد خالد عالمی

4. پوهاند داکتر عبدلواسع سلطانی

5. پوهاند داکتر احمد فرید دانش​

6. پوهندوی داکتر محمد ولی ناصری   

اشکال کلینیکی اندومتریوزصدری

پـوهنـدوی دوکتـور احمـدشایق ندیمی

پـوهـانـد دوکتـورمحمـد سلیـم تـوانـا

دیپارتمنت جراحی صدری وقلبی- وعایی

خلاصه

اندومتریوزصدری که بنام سندروم اندومتریوز صدری نیزیاد می شود، عبارت از مجموع تظاهرات تنفسی است که در زمان عادت ماهوار از اثرموجودیت نسج اندومتریوم بصورت اکتوپیک دریکی ازاحشای صدری بوجود می آید. هدف ازاین مقاله کتابخانه یی توضیح اشکال کلینیکی اندومتریوزصدری می باشد.

میتود: ازسایت طبی PubMed برای جستجوی مقالات مرتبط به موضوع که به زبان های انگلیسی وفرانسوی  تحریر وچاپ گردیده اند، کارگرفته شد. از کلمات کلیدی ذیل جهت جستجوی مقالات مورد نظراستفاده گردید.

Endometriosis, Thoracic endometriosis, Catamenial pneumothorax, catamenialhemothorax, catamenial hemoptysis, pulmonary nodules

 نتیجه: اندومتریوز صدری یک مرض نادراست که شیوع آن بصورت دقیق معلوم نیست. اینکه چگونه نسج اندومتریوم به جوف صدرراه می یابد بدرستی معلوم نیست، اما سه تیوری عمده درزمینه طرفداران زیاد دارد که شامل تحیض retrograde وغرس نسج اندومتربداخل صدر microembolization نسج اندومتریوم ازطریق خون به تعقیب manipulation های رحمی وTrans coleomic epithelial metaplasia می باشد. اندومتریوز صدری چهار شکل عمده کلینیکی دارد. پنموتورکس catamenial معمول ترین شکل کلینیکی آن بوده، سایراشکال کلینیکی آن شامل هیموتورکس catamenial, هیموپتیزسcatamenialو نودول های ریوی می باشند. تظاهرات نادراندومتریوزصدری شامل درد های صدری catamenial، موجودیت هوا درمنصف، رپچر غیر ترضیضی حجاب حاجز وانصباب پلورا می باشد. عمده ترین وجه مشترک اشکال کلینیکی فوق، دوره ای بودن اعراض درجریان عادت ماهوارمی باشد. تشخیص آفت اکثراً به تاَخیر افتاده تاریخچه دقیق وظهور همزمان اعراض فوق با عادت ماهوار دررسیدن به تشخیص بسیار ارزنده می باشد. تداوی آفت هورمونوتراپی، جراحی ویا ترکیبی از هردو بصورت مشترک می باشد.

نتیجه نهایی: اندومتریوزصدری یک حالت مرضی نادر بوده که تشخیص آن از نظرکلینیکی اکثراً به تأخیرمی افتد. اندومتریوزصدری چهارشکل عمـده کلینیکی دارد کـه شـامـل پنموتـورکس catamenial، هیموتورکسcatamenial، هیموپتیزس catamenial و نودول های ریوی   می باشد.

موجودیت آرسنیک در برنج و محصولات برنج و اضرار

پوهنوال دوکتور محمد رفیع رحمانی

دیپارتمنت فارمکولوژی 

خلاصه

در افغانستان از برنج منحیث یک ماده اساسی غذایی خیلی زیاد  استفاده می شود. برنج مصرفی در افغانستان عمدتاً وارداتی بوده ودر سطح جهان آلـوده گی برنج به ارسینیک یک مسأله جدی تلقی شده زیرا اخذ متداوم برنج آلـوده بـاعث مسمومیت مزمن ارسنیک شده و بالاخره این حالت میتواند باعث اضرار صحی(بخصوص دراطفال و خانم های حامله) گردد. این اختلالات صحی شامل سرطان جلد ، مثانه وریه، اختلال رشد سمیت عصبی ، دیابت،امراض قلبی وعایی و عقامت بوده که به موجودیت ارسنیک در مواد غذایی ارتباط داده شده است.10

هیچ نوع معلومات در مورد "موجودیت ارسنیک در برنج و محصولات برنج موجود در مارکیت افغانستان" در سایت های رسمی وزارت های محترم زراعت و مالداری، صحت عامه، اداره نورم و استندرد، یا سازمان صحی وغذاء جهانی ، و یونسیف به چشم نمیخورد.

هدف: (1)- مطرح نمودن موضوع و متوجه ساختن مقامات مسؤل صحی و غذایی و بالاخره آگاهی دهی مردم در مورد ارسنیک موجود در برنج .

( 2)- دانستن میتود های کم ساختن  اضرار این ماده سمی در برنج

میتود:  درین تحقیق کتابخانه یی مقالات از سایت های معتبر و علمی که عمدتاً بشکل cross sectional survey ،مطالعات اپیدیمولوژیک و systematic review  صـــورت گــرفتـه، استفـــاده شــده است. دریــــن تحقیـــق منـــابــــع معـلـومــــــــاتی مثل       Pubmed، WHO ، Green facts، Berkeley University of California Research Program ،  ژورنـــال و نشــرات JAMA،، FDA مرور و نتایج نهایی آن همه  جانبه ارزیابی گردیده است.

نتایج:

1- ارسنیک منحیث یک ماده سرطان زا تصنیف شده است و استعمال برنج های الوده به ارسنیک سرطان زا است.2-3-4

2- برنج های وارداتی در کشورما از نظر الودگی با ارسنیک مشکوک است، هیچ نوع شواهدیا معلومات مبنی بر مصونیت ویا برعکس الودگی برنج با ارسنیک در افغانستان به چشم نمی خورد.

3- مهمترین دلیلی که باعث می‌شود برنج‌آرسنیک داشته باشد، رشد آن در آب است،زیرا آرسنیک معمولاً در آب های زیر زمینی زیاد است و برنج که در این نوعآبها رشد می‌کند، آرسنیک بیشتری را جذب می‌کند. 2-3-4-7-8

پیشنهادات:

1- اجرای تحقیق و ارزیابی برنج های وارداتی به افغانستان از نظر الودگی به ارسنیک بوسیله ارگان های زیربط.

2- استفاده از روش کم نمودن ارسنیک در برنج ( قبل از پختن، جوش دادن و آب آنرا صاف نمودن)

مطالعه توصیفی واقعات مننجیت توبرکلوزیک

پوهندوی دوکتور محمد اسمعیل وردک

پوهاند دوکتور میرعزیزالله اخگر

دیپارتمنت امراض انتانی و توبرکلوز

خلاصه

Background: مننجیت توبرکلوزیک TBM)) یک مرض وخیم بوده که در نتیجه نفوذ باسیل توبکلوز از یک محراق خارج از سیستم عصبی به ساحه subarachnoid بوجود می آید. طیف کلنیکی این مرض وسیع می باشد  و اندازه آن به مرحله مرض وابستگی دارد که در آن تداوی شروع گردیده است.

Methods: در سال 1392 به تعداد 67 مریض TBM که در شفاخانه امراض انتانی بستر گردیده اند، به شکل توضیحی و retrospective تحت مطالعه قرار داده شده است. تشخیص مرض به اساس خصوصیات اپیدیمولوژیکی، کلنیکی، آزمایشات لابراتواری CSF، و CTs صورت گرفته است. منبع معلومات ما ریکارد های ثبت شده مریضان و تحلیل شامل خلاصه نمودن data کیفی و توضیح نتایج به شیوه است که خصوصیات مرض  بصورت مقایسوی در آن تحت مطالعه قرار می گیرد.

Objectives:

بررسی وضعیت اپیدیمولوژیکی، کلنیکی و لابراتواری مریضان TBM - داخل بستر در شفاخانه امراض  انتانی.

دریافت روشهای جدید به خاطر تشخیص سریع و دقیق این مرض.

Results: در نزد مریض TBM موجودیت اختلاج باعث مغالطه در تشخیص و تاخیر تداوی میگردد، زیرا اقارب  مریض فکر می نماید که وی مرض روانی دارد و در جستجو تداوی عنعنوی، فرصت تداوی طبی معاصر و مقدم را از دست می دهد.

Conclusion: با استفاده از روشهای جدید لابراتواری و بلند بردن آگاهی عامه در مورد مرض TBM زمینه  تشخیص و تداوی مقدم آن مساعد گردیده و از اختلاطات این مرض جلوگیری بعمل می آید.

جلوگیری از اسپریشن در اند کشن انستیزی

پوهندوی دوکتور زین العاب الدین دیپارتمنت انستیزی

خلاصه

اسپریشن ریوی محتوی معده نزد تمام مریضان که معده شان مملو باشد ویا در معرض خطر استفراغات بعد از عملیات قرار داشته باشند حارث میگردد.

هدف

1. کدام مریضان درخطر اسپریشن محتوي معدوي قرار دارند؟

2.  تطبيق ادویه قبل از عملیات در رابطه به  نومونیا انشاقی چه تاثیر دارد؟

3.آیا نوشیدن مقداری آب ویا خوردن مواد غدائی قبل از عمل جراحی برای مریضان كه انستيزي عمومي مي گيرند، اجازه است ویا خیر؟

روش تحقيق: دراین تحقیق از رهنمود های مختلف،سایت های انترنتی، ماخذ معتبر جهانی استفاده بعمل آمده است. درمورد علت آن نظريات مختلف وجود دارد. اكثر دانشمندان در وقوعات این اختلاط فكتورهاي اساسي ذيل را ذيدخل ميدانند: سرفه و مختل شدن وظيفه شزن که تا حدود 4 ساعت  بعد از اكستوبيشن نيز از باعث ترضيض منجر به انحطاط شده میتواند.

نتیجه :

مريضانيكه در خطر آسپريشن قراردارند، عبارت اند از: کسانیکه به جراحی عاجل ضرورت داشته و نزد شان ادویه قبل از جراحی به صورت کافی تطبیق نشده باشد و یا معده شان مملو باشد ، درد حاد، زنان باردار، مريضان ديابيتيك،  مريضانيكه دچار عكس العمل ريفلكس اند.

 این اختلاط بیشتر سیستم تنفسی را ماوف نموده و در صورتيكه خطر اسپريشن موجود باشد، جهت كاهش اسيد معده، بايد انتي اسيد قبل از عمليات به مريض داده شود.

توصیه انتی اسید 15 تا 30 دقیقه قبل از اندکشن انستیزی بسیار موثر بوده و در صورتیکه pH مایع معدوی بالاتر از 2.55  باشد میتواند بسیار موثر باشد توصیه سودیم سيتریت که از جمله اسید های غیر قابل تجزیه است از طریق فمی به  مریض ترجیح داده میشود.

بلي؛ اين قابل قبول است، مريض ميتواند يك اندازه آب، در حدود 150 ملي ليتر بنوشد تا باعث رقیق شدن اسید معده و اندکشن انستيزي گردد.

پيشنهاد:

مريضان عاجل جراحي كه با معده پر مراجعه ميكنند، بايد برايشان سند معدوي تطبيق شود.

مريضان کاندید به انستیزی، بايد از طرف شب نظر به نوع غذا 2،4 و6 ساعت قبل از انستيزي غذا نگيرند.

شیوع مولرهای اول دایمی از دست رفته نزد اطفال 8 - 17 ساله

پوهنمل دوکتور سید شعیب غفاری

آمریت کلینیک تدریسی ستوماتولوژی

خلاصه

مقدمه: مولر اول دایمی اولین دندان دایمی است که در جوف دهن خروج می نماید  این دندان بزرگترین دندان دایمی می باشد که مجموعآ چهارعدد بوده و در هرطرف فکین یک عدد می باشداین دندان دارای سطح اوکلوزال خوب پهن است که دارای فرورفتگی وبرجستگی واضح میباشد که همین خصوصیات در سطح اوکلوزال  آن زمینه ساز خوب برای بوجود آمدن  کریس می باشد .دیگر اینکه این دندان در سن 6 سالگی یعنی در شروع دوره مختلط دندانی خروج می نماید که در فک، هم دندان شیری وهم دندان دایمی  موجود است که این باعث میگردد تا تخریبات دندان شیری زمینه تخریب دندان دایمی را مساعد سازد .مغالطه نمودن این دندان با دندان شیری و توجه کمتر به تداوی آن ، فکتورهای است تا این دندان بزود ترین فرصت از بین برود.  

هدف: دریافت شیوع مولر اول دایمی از دست رفته در اطفال 8 - 17 ساله

Observation cross sectional study   میتود:

نتایج: این تحقیق در نزد 100 نفر طفل 8-17 ساله که مولر اول دایمی آنها از دست رفته بود، صورت  گرفته  است .

در نتایج بدست آمده از این تحقیق ازنگاه سن در 17 ساله بلند ترین فیصدی (%31 ) و در سن 8 ساله کمترین آن (%1) دریافت گردیده است طوریکه دیده میشود در دهه دوم واقعات از بین رفتن مولر اول دایمی زیادتر شیوع داشته است. همچنان دریافت گردید که دندان مولر اول از نگاه موقعیت مولر راستفک سفلی (%52)،  بیشترین واقعه از دست رفتن را نسبت به سه کودرانت دیگر نشان داده است. همچنان چیزی دیگری  که از این تحقیق دریافت گردیده از نظر جنس در طبقه اناث با یک فیصدی بلند تر (%55) می باشد

نتیجه نهایی:

 طوری که از این تحقیق دریافت گردید در دهه دوم زندگی شیوع از دست رفتن مولراول دایمی نسبت به دهه اول که زمان شروع خروج مولر اول یعنی سن  6-7ساله گی می باشد بیشتر است همچنان دندان های مولر اول راست وچپ سفلی نسبت بزرگ بودن  تاج وفورم اناتومیک مستعد به کریس بوده که سهم بیشتر این دندان در فعل جویدن وعدم آگاهی والدین ازدایمی بودن این دندان فیصدی بلند ازدست رفتن را نشان داده است.

پیشنهادات: چون این دندان در سن 6 سالگی خروج مینماید از هرطریق که میشود باید والدین

از اهمیت حفظ این دندان در یک قوس نارمل ودایمی بودن آن آگاه گردند.دوکتوران دندان تا حد امکان

با میتود ها مختلف تداوی در حفظ و سلامتی این دندان بکوشند.

ارزش التراسوند در تشخیص و تعیین نوعیت تداوی تغلف نزد اطفال

پوهنمل دوکتور محمد طاهر آیین دیپارتمنت رادیولوژی و تصویر برداری طبی

خلاصه

پیشینه: تغـلف عبـارت از ورود یک قسمت از امعـا بـداخل قسمت دیگـر آن بوده و التراسوند حساس ترین وسیله جهت تشخیص آن نزد اطفال می باشد.

اهداف: 1- معـرفی التراسونـد بـه حیث يکي از روشهاي دقيق، حساس، اختصـاصی، مـؤثر و سريع جهـت تشخيص تغلف کـه بـا استفاده از آن می توان از مصارف گزاف و مواجه ساختن مریض به اشعه اکس توسط باریوم انیما جلوگیری کرد.

2- استفاده ازکالر داپلرالتراسوند که توسط آن ميتوان وضعيت وعایی ناحیه مصاب را بررسي نمود هو نوعیت تداوی را در کوتاه ترين زمان ممکن تعيين نمود .3- معرفی شیوه های جدید تشخیص تغلف به محصلین و دوکتوران.

میتود: این تحقیق به صورت کتابخانه یی اجرا گردیده و در تحریر آن از 22 مقاله و کتب معتبر استفاده به عمل آمده است. در این تحقیق از مقالات تحقیقی منتشرشده در سایت های معتبر انترنتی مانند www.hinari.com،www.webmed.com ، www.rsna.com وwww.pubmed.com بیشترین استفاده بعمل آمده است.

نتایج: استفاده از روش هاي راديولوژيک به خصوص التراسوند وکالرداپلر مي تواند نقش اساسي در تشخيص تغلف داشته باشد. التراسوند دارای sensitivity و specificity عالی درتشخيص تغلف مي باشد.

نتیجه نهایی: از التـراسـونـد مـی تـوان بـــه عنوان روش عالی در تشخیص و تداوی تغلف بهره برد. همچنين  بااستفاده از التراسوند نوع کالرداپلرميتوان وضعيت وعایی ناحیه مصاب تغلف را بررسي نموده واحتمال نياز به جراحي و انذار مرض را درکوتاه ترينز مان ممکن تعيين نمود.

پیشنهادات: 1- اجرای التراسوند نزد تمامی اطفالیکه نزد شان درد كوليكي بطن، استفراغ ومواد غایطه خون دار  موجود است.

2- تهیه و تدارک التراسوند دارای پروپ لینیرو داپلر التراسوند در تمام شفاخانه ها به خصوص در شفاخانه های اطفال.

3- به تربيه دوكتوران در رشته رادیولوژی و تصویربرداری طبی توجه جدی مبذول گردد تا مریضان به خصوص مریضان مصاب تغلف، سریعاً مورد تصویر برداری قرار گرفته و بدون تأخیر تداوی شوند تا از اختلاطات وخیم آفت جلوگیری گردد .

اصطلاحات کلیدی(key words): تغلف، التراسوند و ارجاع تغلف.

وقوعات  درد هاي  صدري  نزد مريضان GERD

پوهندوي دوكتور عبدالسميع احمدي دیپارتمنت قلبی و عائی

خلاصه

تحقيق به شيوه case series بالاي 40 مريض Gastroesophgeal reflux disease(GERD) در شرايط  شفاخانه علي آباد اجراء گرديد.

هدف: دريافت وقوعات درد صدري نزد مريضان GERD.

ميتود ومواد: دوسيه هاي مريضان  در يك مقطع زماني جمع آوري ، با اخذ مشاهده ، اجراي معاينات لابراتواري ، اندوسكوپي و ECG در يك جدول ترتيب و بعدا‍ نظر به سن ، جنس ، اعراض وعلايم كلينيكي و يافته هاي  اندو سكوپيك احصائيه گيري صورت گرفته است.

نتايج: از نظر سن بيشترين مريضان بين سنين 25-61 ،از نظر جنس بيشترين مرد ، از نظر اعراض وعلايم كلينيكي در  10 فیصد مريضان  GERD درد هاي صدري غير قلبي ديده شد و از نظر يافته هاي اندوسكوپيك در بيشترين مريضان GERD تغيرات پتالو‍زيك راپور داده شده بود.

نتيجه نهايي

GERD  يك مرض معمول در كلينيك بوده كه  20 فیصد كاهلان هفته يك بار و 10 فیصد كاهالان روزانه از دلجوشي كه يك شكايت عمده GERD  است شكايت مينمايند.

از نظر سن بيشترين مريضان  GERD كه  32.5 فیصد واقعات را تشكيل مي دهند در بين سنين 50-41 سال قرار داشتند، از نظر جنس بيشترين مصابين GERD  كه  72.5 فیصد واقعات را تشكيل ميدهد مرد اند،از نظر اعراض سريري  10 فیصد مريضان از درد هاي صدري شكايت داشتند و50 فیصد مريضان GERD  ازHeart burn شاكي بودند واز نظر دريافته هاي اندوسكوپي 72.5 فیصد مريضان GERD تغيرات پتالوزيك در  نهايت سفلي مري داشتند.

دریافت ارتباط اختلاطات ولادی با حمل های دوگانگی

پوهندوی زبیده انوری ژواک

دیپارتمنت نسایی ولادی

خلاصه

حمل دوگانگی یک حالت خاص حاملگی است که می تواند با اختلاطات ولادی مترافق باشد که بعضاً حیات مادر و طفل را به خطر مواجه می سازد.

هدف: ارتباط  اختلاطات ولادی  نزد مادران که باحمل دوگانگی جهت ولادت به شفاخانه ملالی مراجعه کرده اند.

طرح: Case-Control-Study

محل: شفاخانه ملالی زیژنتون Study Population – خانم های که حمل دوگانگی دارند و جهت ولادت به  شفاخانه ملالی مراجعه کرده اند.

اشتراک کننده گان: در گروپ  case50  واقعه حمل دوگانگی بین هفته 26 الی معیاد در مدت 6 ماه اول 1393 به شفاخانه ملالی مراجعه کرده و در گروپ کنترول 150 خانم که حمل singleton  داشته اند به شکلrandomize انتخاب شده اند.

متغییر هــا – سن، پریتی، ولادت قبل از وقت، داشتن فشار خون بلند ،سزارین سکشن وخونریزی بعد از ولادت

نتیجــه: در این تحقیق دریافت ­­­­­شد که فرط فشار خون در گروپ تحت مطالعه در دوگانگی 10 مرتبه OR:10))، خونریزی های بعد از ولادت  هشت مرتبه (OR: 8.2) ، ولادت سزارین­­ هفت مرتبه (7.6 OR:) بیشتر نظر به حمل واحد در دوگانکی ها واقع شده و همچنان ولادت قبل از وقت پنج مرتبه(OR:5)  زیادتر به ملاحظه رسیده است.

نتیجه نهایی: حمل دوگانگی نظر به حمل واحد خطر میزان فرط فشار خون، خونریزی های بعد از ولادت ،  سزارین سکشن و ولادت قبل از وقت را افزایش میدهد.

اختلالات کروموزومی

پوهنمل شهلا حمیدی

دیپارتمنت بیولوژی مالیکولی

خلاصه

با ایجاد میتودهای تحلیلی کروموزومی ناهنجاری های کروموزومی مثل ,Down SyndromeKlinefelter Syndrome, Turner Syndromeو سندرم های دیگر شناخته شدند. حداقل 20,000 ناهنجاری کروموزومی در بانکهای معلوماتی وجود دارد که سهم بزرگی در مرگ و میر دارند. ناهنجاری های کروموزومی قسمت بزرگی از سقط های خودبخودی واشکال دوران کودکی و جوانی را در بر دارد.

هدف: دریافت معلومات در مورد اختلالات کروموزومی، علل و عوامل مصابیت افراد و راه های جلوگیری از مصاب شدن به آن را در بر میگیرد.

میتود: در این تحقیق که بشکل کتابخانه یی صورت گرفته است از ژورنال های طبی، سایت های انترنیتی و  سایر ماخذ های جدید و معتبر جهان استفاده گردیده است.

نتایج: تحقیقات نشان میدهد که عوامل ایجاد کننده اختلالات کروموزومی، با ایجاد ناهنجاری در تعداد یا ساختار کروموزومها، از علل مهم نقایص مادرزادی و سقط های خودبخودی به شمار می‌روند.

نتیجه نهایی: تخمین زده می‌شود که 50 فیصد ازسقط ها، ناشی از اختلالات کروموزومی بوده میتواند بنابر این حدود 20 فیصد ازین سقط ها دارای کروموزوم های غیر نارمل بوده اند. مطالعات ابتدایی نشان داده است که  0.5 فیصد الی 0.7 فیصد از نوزادان دارای کروموزوم های غیر نارمل اند.

پیشنهادات

همه افراد جامعه باید حداقل معلومات در رابطه با این ناهنجاری ها داشته باشند تا باشد که در کاهش این ناهنجاری ها با در نظر داشت معیارات صحی رول عمده ای در این زمینه داشته باشد.

ذکاوت و درجات آن

پوهنمل محمد سرور البرز

دیپارتمنت اپیدیمیولوژی و احصائیه حیاتی

خلاصه

به مفهوم عمومی ذکاوت یا هوش عبارت از فهم و درک است که انسان را کمک می کند تا چیز های را یاد گرفته و به کار ببندد و چنین تعریف می شود: "هوش عبارت است از توانائی یاد گیری و به کار بردن آن در تطابقت با اوضاع و احوال تازه و حل مسایل جدید".1

(Intelligence Quotient) IQ به معنای در جه ذکاوت (ضریب هوش) بوده و عددی است برای اندازه گیری  توانایی های منطقی و یا ریاضی یک فرد برای بدست آوردن درجه ذکاوت فرد، از وی آزمون‌ های گوناگونی برای ارزیابی قابلیت ‌های مختلف ذهنی اوگرفته شده و سپس از روی آنها با در نظر داشت سن فرد از فورمول ذیل استفاده میگردد:

درجه ذکاوت = سن ذهنی (سنی که نتیجه تست IQ به آن تطابقت نماید) تقسیم سن اصلی (سن تقویمی) ضرب  صد

IQ= M.A/CA × 100

در فورمول فوق IQ اندازه ذکاوت یا هوش بوده، (Mental Age)MA سن ذهنی که عبارت از اوسط سطح ذکاوت در یک سن معین و (Chronological Age)CA سن اصلی یا تقویمی میباشد.

به صورت میانگین نزدیک 70 فیصد از مردم دارای هوش میانه، 12 فیصد هوش بالاتر از میانه، 2 فیصد بسیار باهوش و 1 فیصد افراد برگزیده را دربر می‌گیرند. همین روند درباره افراد کم ‌هوش نیز تطابقت میکند (% 12 از مردم کودن، 2 فیصد غبی و 1 فیصد افراد ابله را احتوا مینماید).6

امروزه آزمون IQ  کمتر استفاده شده و بیشتر EQ(Emotional Quotient) را انجام می دهند، زیرا این باور وجود دارد که  EQمی تواند توانایی فرد را در مقابله با شرایط استرس زا تعیین کند.

هدف: آشنائی با مفهوم IQ و درجات آن.

میتود و مواد: این کار به شکل کتاب خانه ئی (Literature Review) صورت گرفته که در آن از کتب درسی  جدید، گاید لاین ها، ژورنال ها، مقالات علمی و انترنت استفاده به عمل آمده است:

نتایج: IQ به معنای در جه ذکاوت (ضریب هوش) بوده و عددی است برای اندازه گیری توانایی های منطقی و یا  ریاضی یک فرد.

برای بدست آوردن درجه ذکاوت از فورمول ذیل استفاده بعمل میاید:

درجه ذکاوت = سن ذهنی (سنی که نتیجه تست IQ به آن تطابقت نماید) تقسیم سن اصلی (سن تقویمی) ضرب صد. IQ= M.A/CA × 100

درجات مختلف ذکاوت در یک جمعیت وجود میداشته باشد. امروزه آزمون IQ  کمتر استفاده شده و بیشتر EQ را انجام می دهند.

مقایسه وقوعات Early Child hood Caries در اطفال مصاب Bronchial Asthma Asthma واطفال  سالم

پوهندوی  دوکتور احسان الله ناصری

دیپارتمنت اطفال ستوماتولوژی

خلاصه

پیشینه:Bronchial Asthma یک مرض انسدادی منتشره طرق هوایی است که در نتیجه تورم غشآ مخاطی  ،افزایش ترشحات و تقلص عضله های صاف برانشیول های ریه  پدید می آید .

Earlychilld hood caries به کریس دوره مقدم طفولیت اطلاق می گردد ، نزد مریضان مصاب برانشیل استما به دلیل ازدیاد سرعت تنفس خشکی لعاب دهن واستفاده از inhaler های انشاقی نظر به افراد  غیر استماتیک  بیشتر دیده می شود.

هدف:  مقایسه وقوعات  Early Childhood Caries در اطفال مصاب برانشیل استما واطفال سالم.

میتود: این تحقیق به شیوه case – control  بوده که شامل 40 طفل مصاب برانشیل استما و 120 مریض غیر استماتیک 2-6 ساله میباشد. که در شفاخانه تدریسی میوند مراجعه نموده اند. مشخصات دیموگرافیک هر دو گروپ مطالعه و میزان شیوع کریس نظر به کتگوری های مختلف سنی در هر دو گروپ مورد مقایسه قرار گرفت تغیرات کمیً ذریعه اوسط + انحراف معیاری و تغیرات کیفی ذریعه فیصدی نشان داده شده است.

نتایج: حد اوسط سن مریضان گروپ case 5.1+7.3 (2-.6) سال و از گروپ کنترول 4.1+4.3 (2-6) سال دریافت گردید. 62.5 فیصد مریضان گروپ case و ٪34.22 مریضان گروپ کنترول را پسران تشکیل میدهد.

(Ecc) Early Childhood Caries  نزد (29) تن از اطفال گروپ case (٪58) و (82) تن از مریضان گروپ کنترول (٪68.3) دریافت گردید.واقعات کریس نزد اطفال سنین 3-2 ساله (p=0.01) در گروپ caseنسبت به گروپ control بیشتر دریافت گردید. همچنان میزان مصابیت به کریس نزد دختران نسبت به پسران بیشتر دریافت گردید. چنانچه ٪42.5  مریضان case و ٪37.55 مریضان کنترول را دختران تشکیل میدهد.

نتیجه نهایی: کدام رابطه واضح بین استما قصبی و کریس دندان دریافت نگردید .

پیشنهادات: از آن جائیکه لیتراتور های جهانی نتایج متناقص را نشان داده است و همچنان در اثر تحقیق انجام شده ما رابطه بین استما قصبی و کریس دندانی را تائید نه نمود فلهذا پیشنهاد می گردد تا تحقیقات بیشتر در سطح بزرگتر از جامعه افغانستان صورت گیرد.


 

لیست مقالات استادان پوهنتون علوم طبی کابل ابوعلی ابن‌سینا که در ژورنال‌های بین المللی به نشر رسیده است از آدرس های انترنتی ذیل قابل دریافت می‌باشد

شماره دیپارتمنت محقق مجله آدرس انترنتی
1 جراحی ستوماتولوژی نصرالله رستاقی Journal of International Society of Preventive and Community Dentistry (JISPCD) 

https://www.jispcd.org/searchresult.asp?search=&author=Nasrullah+rustaqi&journal=X&but_search=Search&entries=10&pg=1&s=0

2 فارمکولوژی ابوالحسن فواد dovepress https://www.dovepress.com/prevalence-of-symptoms-of-anxiety-among-residents-of-kabul-during-pand-peer-reviewed-fulltext-article-NDT
3 جراحی اطفال توریالی حکیمی Journal of pediatric surgery case reports journal of pediatric surgery case reports 67 (2021)101817
4 جراحی اطفال توریالی حکیمی Journal of pediatric surgery case reports journal of pediatric surgery case reports 68 (2021) 101844  
5 نیونتالوژی فاروق حمیدی Journal of medical case reports dpi.org/10.1186/s13256-021-03106-8
6 پروتودونتکس تمنا برکتی Turkish online journal of qualitative inquiry (TOJQI) Volume 12, issue 7, July 2021: 11401 – 11410 
7 جراحی اطفال توریالی حکیمی Oxford medical case reports Oxford medical case reports, 2021;4,145-149 
8 فارمکولوژی محمودالله عظیمی Infection and drug resistance https://doi.org-10.2147-IDR.5332354
9 رادیولوژی اسد الله شیرزی International medical case reports journal https://doi.org-10.2147-IMCRJ.5318485
10 رادیولوژی محمد طاهر آیین Radiology Case Report https://doi.org-10.1016-j.tadcr.2021.06.084
11 اورتوپیدی سید فاروق جلال

Journal of Pakistan Orthopaedic Association

https://www.jpoa.org.pk/index.php/upload/article/view/540
12 پریودونتکس حسینه شاداب

Pesquisa Brasileira em Odontopediatria e Clínica Integrada 

https://www.scielo.br/j/pboci/a/yyR4sPzXYWJxgk3L6xMbDKp/?lang=en
13 پریودونتکس عایشه نوابی

Annals of the Romanian Society for Cell Biology

https://www.annalsofrscb.ro/index.php/journal/article/view/9222
14 جراحی اطفال توریالی حکیمی Annals of Medicine and Surgery https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2049080121011547?via%3Dihub
15 اورتوپیدی ظاهر عثمان International Journal of Advanced Research and Review www.ijarr.in
16 داخله اطفال عبدالمحب شریفی Paediatrica Indonesiana https://www.paediatricaindonesiana.org/index.php/paediatrica-indonesiana/article/view/2507
17 انستیزی محمد شریف اوریا International Journal of General Medicine https://www.dovepress.com/predisposing-factors-of-difficult-tracheal-intubation-among-adult-pati-peer-reviewed-fulltext-article-IJGM
18 پریودونتکس الهه سمیه غفاری BioMed Research International https://www.hindawi.com/journals/bmri/2021/9476013/
19 پریودونتکس الهه سمیه غفاری Drug Design, Development and Therapy https://www.dovepress.com/antibacterial-and-antimicrobial-effects-of-xanthorrhizol-in-the-preven-peer-reviewed-fulltext-article-DDDT
20 پریودونتکس الهه سمیه غفاری International Journal of Dentistry https://www.hindawi.com/journals/ijd/2021/7877728 /
21 Aziz Rahman Rasib Neuropsychiatry https://www.dovepress.com/  
22 Palwasha Seraj Forensic Medicine https://www.ijfmt.com/issues.html
23 Palwasha Seraj Forensic Medicine https://doi.org/10.26577/IAM.2021.v2.i1.05
24 Dr. Fahima Aram Gynecology and Obstetrics https://www.techniumscience.com https://techniumscience.com/index.php/biochemmed/article/view/6148/2124
25 Ali Maisam Endodontic

Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology

https://www.ijfmt.com/issues.html

https://www.ijfmt.com/scripts/IJFMT_October-December%202021%20(5)_compressed%20(1).pdf
26 Naqibullah Foladi Radiology https://www.journals.elsevier.com/radiology-case-reports https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1930043321008244?via%3Dihub
27 Mohibullah Salih Microbiology 10.4269/ajtmh.21-0231 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34237016/
28 Ahmad Wali Ataye Microbiology https://www.allstudyjournal.com/ https://www.allstudyjournal.com/article/711/4-1-51-108.pdf
29 Mohammad Sharif Oria Anesthesiology https://www.dovepress.com/ https://www.dovepress.com/international-medical-case-reports-journal-journal
30 Abdul Shakor Shirpor Abdominal Surgery International Journal of Advanced Academic Studies https://www.allstudyjournal.com/archives/2022.v4.i1.D.732
31 Ali Maisam Eshraqi Endodontics http://www.nature.com/scientificreports https://www.nature.com/articles/s41598-022-10535-y.pdf?origin=ppub
32 Zabir Ur Rahman Roheen Ophthalmology 10.2147/IMCRJ.S363384 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9078353/
33 Zabir Ur Rahman Roheen Ophthalmology https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4026354 https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4026354
34 Ahmad Khalid Aalemi Oral Medicine https://doi.org/10.2147/CCID.S363343 https://www.dovepress.com/correlation-of-psoriasis-disability-index-and-psoriasis-area-and-sever-peer-reviewed-fulltext-article-CCID
35 Aminulhaq Sarwary Infectious Diseases https://www.globalscientificjournal.com/ GSJ: Volume 9, Issue 2, February 2021, Online: ISSN 2320-9186